Radoviş Kenti ;
Makedonya'nın Doğusu'nda yer alan bir Belediye merkezidir .
Radoviş , 14.yy. sonlarında civardaki diğer yerleşim birimleri olan ,
İştip ( Ştip ) , Ustrumca , Koçani ve Delçevo ile birlikte
Osmanlı Devletinin topraklarına katılmıştır .
1912-13 yılına kadar Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır .
Fatih Sultan Mehmed Han'ın Karaman Beyliğini ,
Osmanlı Devletine katmasıyla birlikte ,
Karaman Yörüklerini kitleler halinde Anadolu'dan Rumeli'ye
Göç ettirerek İskan ettirmiştir .
Rumeli'nin kalbi olan Makedonya en fazla sayıda
Türkmen - Yörük göçlerine ev sahipliği yapmıştır.
Makedonya'nın pek çok Kentlerinde olduğu gibi Doğu kentlerinden olan ,
'' İştip - Radoviş - Valandovo'' üçgeninde ,
yüzyıllardan beri kendilerine has gelenek ve göreneklerini koruyan
Yörükler ,
Rumeli Tarihinde araştırılması gereken en ilginç Türkmen - Yörük Gurupları dır.
Yörükler genellikle dağlık kesimde yaşamaktadırlar .Radoviş Kentinde bulunan Yörük Köyleri şunlardır ;
Alikoç , Buçim , Damyan , Kılavuzlu , Kalugeritsa , Kocaali , Orgovitsa , Pırnalı , Süpürge ve Topolnitsa Köyleridir.
Bu Yörük Köyleri ;
Aynı adet , Folklor ve Dil bütünlüğü bakımından özel ilgiyi hak ediyorlar .
Yaklaşık 16 Haneyi barındıran Süpürge Köyü ile , Pırnalı Köyü Radoviş'e en yakın köylerdir.
Özellikle Kılavuzlu Köyü nün geçmişte 300 Haneli büyük bir Köy olduğu bilinmektedir .
Fakat , 1952 yılında Türkiye'ye başlayan Göçlerden sonra Hane sayısı 3' e düşmüştür.
Etraf Köylerden gelip yerleşenlerle birlikte günümüzde 70 Haneye ulaşmıştır.
Alikoç ve Kocaali Köyleri toplu Köy tipine uygun Köylerdir.
Radoviş'te bulunan Köylerin en önemli geçim kaynakları Hayvancılık ve Tütün Tarımı olduğu halde ,,
Hayvancılık asgari seviyeye düşmüştür.
Bu nedenlerden dolayı burada yaşayan erkekler ,
İştip , Ustrumca Kentlerine ve son yıllarda ise ,
komşu ülke Yunanistan'ın Kuzey Bölgelerine gurbete gidip
Çobanlık yapmaktadırlar .
Bu Yörük kardeşlerimiz Osmanlının bölgeyi terk etmesinin ardından ,
Sırplar ve Makedonlar tarafından sistemli bir şekilde
geri kalmışlığa ve fakirliğe terk edilmişlerdir.
Bu durum benim tespitlerime göre ,
Makedonya'nın Batısında yaşayan Türk ve Torbeş
Köy yerleşkelerine kıyasla çok ama çok bariz bir şekilde göze çarpmaktadır.
Düşününüz ki !
Bu Köylere Elektrik hizmeti 1976 yılında gelmiştir.
Yolları 1999 yılında asfaltlanmıştır .
İlk Traktör ile 1980'li yıllarda tanışmışlardır.
Bu yöre Coğrafi konumu itibariyle çok yoksul ve eğitimsiz bırakılmasına rağmen ,
bundan yüzyıllar öncesine dayanan ve
Anadolu'dan Konya Bölgesinden gelen ,
kendi kültürlerine dair Kollektif hafızalarının korunmuş olması
her türlü takdiri hak etmektedir.
Bunu en bariz şekliyle adı geçen Köylerde
halen yaşatılmaya çalışılan Folklorlarında ,
canlı bir şekilde söylenen Türkülerinde ve
anlatılan Masallarında görebilirsiniz .
Türkiye'de Türk olmak kolay!
Önemli ve zor olanı yaban ellerde ,
Türklüğü yaşamak ve yaşatmaktır .
Eğer ;
Makedonya'ya yolunuz düşerse lütfen bu
kardeşlerimizin yaşadıkları Köyleri ziyaret ediniz.
İşte böyle değerli okuyucularım ...
Benim bizzat gezip gördüğüm bu bölge insanları
hakkında yaptığım Araştırmalarımı ,
'' RUMELİ DEDİKLERİ'' ve '' SARUHAN'DAN RUMELİ'YE GÖNÜL KÖPRÜLERİ''
İsimli kitaplarımda yazdım .
Ayrıca Makedonya'da yayınlanan TIME BALKAN GAZETESİ ve
BALKAN GÜNLÜĞÜ GAZETESİ' nde ki Köşelerimde yazarak
Yörük Kardeşlerimizin geniş kitlelere tanıtılması için
onların sesi olabilmek beni çok sevindirmiştir .
Nisan 2017 de Akhisar Balkan Göçmenleri Derneği Başkanı Tunay GÜL ve Yalçın ÇALIŞKAN ile,
Yönetim Kurulu Üyelerini ve İzmir'li Dostlarım Ahmet KIRAN , Naci BUTEL ile beraber
T.C Üsküp Büyükelçisi Tülin Erkal KARA Hanımefendiyle görüştürdüm.
Görüşmenin ana konusu Derneğin Temmuz 2017'de
yapmayı planladıkları ,Toplu Sünnet Etkinliği hakkındaydı .
Büyükelçimiz bu projeyi gayet olumlu buldu ve
gerekli desteği vereceğini söyledi .
Ertesi günü hep birlikte İştip Müftülüğünü ve Radoviş Kentini ziyaret ettik .
Buralarda gerekli temaslar yapıldı ve
Temmuz ayında Akhisar'dan Otobüs ile Toplu Sünnet
etkinliği için Radoviş'e gelindi .
Başarılı bir organizasyon ile Sünnet Töreni icra edildi .
Ben bu Sünnet Törenine ,aynı tarihlerde İtalya'nın Venedik Şehrinde
Konferans için davetli olduğumdan dolayı maalesef katılamadım.
Akhisar Balkan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneğini bu Ulvi ve Hayırlı
çalışmalarından dolayı kutluyorum .
Manisa'nın Akhisar ilçesine Radoviş ve Civarından çok sayıda Göçmen yerleşmişlerdir.
Hülasa ;
Bu yörede yaşayan Yörükler ,Geleneksel Adetlerini koruyarak kendilerine özgü
Topluluk oldukları bilincinin yaşatılmasını sağlayabilmişlerdir.
Ben İlber ŞİYAK ;
Türk Kültür değerlerinden asla ödün vermeden Türk Mirasına sahip çıkan
Evlad - ı Fatihan Torunları Türk Kardeşlerimi yürekten Selamlıyorum...
İlber ŞİYAK
ÇOK HAKLISINIZ. köprüler atılınca araya soğukluk girmiş bu gidişle birbirimizi tanıyamayacağız.